Charly Dym – De Dolle Moeder –

Ik voed mijn kinderen veganistisch op. Dat is niet bepaald de norm in Nederland (of, jammer genoeg, waar dan ook) en daarom krijg ik er heel veel vragen over. Meestal komen die vragen uit oprechte bezorgdheid, onwetendheid of nieuwsgierigheid en probeer ik er geduld mee te hebben.

In mijn gezin zijn we al heel wat jaartjes veganistisch dus de nodige antwoorden komen redelijk vlot uit mijn mouw. Toch lijkt het me wel handig om de tien vragen die ik het meest hoor even op een rijtje te zetten. Ik ben gelukkig bij lange na niet de enige vegan moeder en het is altijd fijn om een linkje achter de hand te hebben voor nieuwsgierige of gewoon bemoeierige mensen.

1.       Is een veganistisch dieet wel gezond voor kinderen?

Ja.

Oh, wacht, uitleg. Oké, komt ie. Even buiten mijn eigen kinderen genomen, die prima gezond zijn, en alle andere plantaardige kindjes die ik ken, en dus ook prima gezond zijn, zijn er ook officiële instanties die er wat over te zeggen hebben.

Het voedingscentrum vind ook dat we plantaardig moeten gaan eten, maar voor kinderen vinden ze het spannend. Niet zonder professioneel advies, zeggen ze.

Hier, hier en hier zie je onderbouwing die wat minder angstig is. En eigenlijk zeggen ze allemaal hetzelfde. Een goed uitgedacht plantaardig dieet is geschikt voor kinderen. Het voorzichtige voedingscentrum struikelt nogal over dat “goed uitgedacht”stukje, maar dat is lang zo eng niet als het lijkt. Elk dieet dient goed uitgedacht te zijn. Dat is een beetje het hele idee van opvoeden, dat je je verdiept in de keuzes die je maakt voor je kinderen. Dat je een beetje nadenkt over wat je in ze stopt, zeg maar.

Kortom, als je je kroost alleen friet met cola en oreo’s (allemaal veganistisch) geeft dan is dat een slecht idee. Net zoals een kind opvoeden op kipnuggets en milkshakes. Een gevarieerd en gezond plantaardig dieet is helemaal prima voor elke levensfase.

2.       Moet je een kind niet zelf laten kiezen als ze groot genoeg zijn?

Dit is eigenlijk een hele rare vraag, maar op zich best te begrijpen.

Het is begrijpelijk omdat mensen vaak totaal vanuit hun eigen wereldbeeld redeneren. Hun dieet is normaal en die van mij heel vreemd. Waarom dring ik dat toch op aan mijn onschuldige kinderen?

Het punt is dat we hoe dan ook keuzes maken voor onze kinderen. Dat hoort er nu eenmaal bij, sterker nog, dat is de bedoeling van opvoeden en zo.

Ik geef mijn kinderen mijn normen en waarden door. Dat doet iedereen. Later zullen ze daar hun eigen weg in vinden, maar voor nu maak ik de keuzes waarvan ik denk dat die het beste zijn. Of dat nu gaat om een school, kleding of wat ze eten.

3.       Wat eten veganistische kinderen dan?

Sla, en gras en soms wat noten. Oké, dat is flauw. Maar dat is vaak wel het stereotype van een plantaardig dieet. Gelukkig niets van waar. Ik heb er al eerder wat over geschreven, kijk maar eens hier, en hier.

Mocht je even geen zin hebben in linkjes, bij deze een samenvatting. Eigenlijk alles wat iedereen eet. Spaghetti, aardappels, pizza, soep, boterhammen, vla, pannenkoeken. Heel gewoon eigenlijk.

Vaak zijn de dierlijke ingrediënten, zoals room of vlees, gewoon vervangen voor een vegan versie. Die zijn tegenwoordig overal te koop. Of je past het recept iets aan. Linzen doen het heel goed als gehakt in een lasagna bijvoorbeeld.

Een boterham met pindakaas was altijd al geschikt, patat ook en havermoutpap kan je maken met sojamelk. Eigenlijk is het niet zo anders.

Binnen het veganisme zijn er natuurlijk ook verschillende diëten. Ik kijk altijd met enige jaloezie naar deze filmpjes, van een gezin wat voornamelijk raw eet. (Ongekookte groente, fruit, noten en zaden.) Twee gezonde kinderen en de derde onderweg. Ziet er niet verkeerd uit.

4.       Ja, maar ze moeten toch melk drinken?

Vanaf de jaren 50 hadden we een melk overschot in Nederland. De zogeheten melkplas. Die moest opgedronken en daarom werd koemelk gepromoot als gezond en nodig. In mijn jeugd was dat met die witte motor slogan, maar eerder kon je als kind zelfs badges verdienen voor op je jas.

Ondertussen zijn we daar wel wat voorbij. De overheid promoot koemelk niet meer en schoolmelk wordt steeds zeldzamer. Wel blijft melk zijn gezonde imago houden.

Beetje jammer alleen dat er niets van waar is. Hier staat het allemaal wat uitgebreider, maar het komt er op neer dat je, als je klaar bent met je eigen moedermelk, geen enkele noodzaak hebt aan de melk van een andere soort.

Voor sterke botten zijn andere bronnen van calcium meer geschikt. Broccoli of sesamzaadjes bijvoorbeeld. Als je uit gewoonte een wit, romig drankje wil drinken dan zijn er overal zat vervangers te krijgen. Met toegevoegd calcium als je dat wilt. Denk maar aan sojamelk, havermelk, rijstmelk, amandelmelk en kokosmelk.

Wel even een puntje: als het gaat om een zuigeling, een baby van onder een jaar, dan zijn gewone plantaardige melkvervangers niet geschikt! Die kinderen hebben borstvoeding nodig. Als dat er niet is dan zijn er vervangers op basis van soja of rijst. Dat zijn gespecialiseerde producten en dat is absoluut niet wat je in de supermarkt kan kopen.

5.       Ja, maar soja is toch hartstikke slecht?

Er is al een tijdje een soort paniek reactie aan de gang. Soja zou ontzettend slecht voor je zijn, jongens worden er meisjes van of zo. Uiteraard bestaat een veganistisch dieet uit niets dan soja…..zucht…

Kort antwoord: tenzij je er toevallig allergisch voor bent is soja echt prima en gezond.

Lang antwoord: eeehhhh, kijk dit filmpje maar even. Legt het beter uit dan ik kan en alle bronnen staan er bij vermeld.

Mocht je na al die informatie nog steeds bang zijn voor sojabonen? Nou, dan eet je ze toch niet. Het is ook echt prima te doen om een soja vrije vegan te zijn.

6.       Maar de traktaties op school dan?

Mijn kinderen hebben een bakje op school. Daar heb ik een hoop onverantwoord lekkers in gedaan. Kwestie van een paar minuten door de supermarkt zoeken en ik had een hele voorraad aan per portie verpakte suikerige onzin.

Als er sprake is van een traktatie dan pakt de juf dat bakje er bij en mag mijn kind daar iets uitzoeken. Simpel als dat.

Voordat je roept hoe zielig dat is, er zitten in elke klas tegenwoordig wel een paar kinderen met een apart bakje. Of dat nu vanwege een allergie of levensovertuiging is, een uitzondering is het allang niet meer. Sterker nog, ik hoor vaak dat de andere kinderen jaloers zijn op wat die van mij krijgen. Ik doe ook wel een beetje mijn best om echt lekkere (en dus totaal ongezonde) dingen er in te doen. Beetje een trots dingetje.

7.       Kunnen jullie nog wel buiten de deur eten?

Ja joh. Kwestie van met je bak saaie sla in de tuin gaan zitten. Oke, dat is flauw. Maar alle gekheid op een stokje, daar maakte ik mij ook ooit zorgen over. Blijkt totaal onnodig. Er zijn zoveel restaurants met een plantaardige optie op het menu en waar ze dat niet hebben willen ze het meestal wel voor je maken. Kwestie van van te voren bellen en beleefd vragen.

Oh, en aangezien we het over kinderen hebben; de McDonald’s heeft patat en een vegaburger die geheel plantaardig is. (Ja, de patat is echt oké, ja, de saus op de burger ook en nee, het is niet hypocriet voor een veganist om bij de Mac te eten. De AH verkoopt meer vlees.)

Wat kinderen betreft is er eigenlijk overal wel een bord patat, vega loempia (wel even naar ei vragen) of simpele spaghetti te krijgen. Dus zelfs met die familie uitjes gaat het prima.

8.       Hoe zit dat dan met de kinderboerderij of de dierentuin?

Nou, daar gaan we dus liever niet naartoe. Het maakt niet uit hoe lief een instelling voor hun dieren zijn, het blijft gevangenschap en uitbuiting en dus niet veganistisch verantwoord.

In plaats daarvan gaan we liever naar de binnenspeeltuin, buitenspeeltuin, pretpark, strand, museum, bioscoop, tentoonstelling, workshop, kinderbouwplaats of een van de honderd andere opties. Er zijn ruim voldoende leuke dingen te doen waar geen winst gemaakt wordt over de ruggen van dieren.

9.       Hoe ga je om met verjaardagen?

Beetje een tweedelige vraag. De verjaardagen van mijn kinderen zijn makkelijk. Dan bepaal ik wat er gebeurt en wat er gesnoept wordt. Veganistische taart maak ik zelf maken of kan ik (en dat is waarschijnlijker want ik ben ontzettend lui) bestellen bij een vegan bakkerij.

Als de verjaardag van een ander kind is dan praat ik van te voren met de ouders en geef ik een cupcake mee voor bij het taart moment. Nooit een probleem geweest en nog geen klachten over gehad.

10.    En dat ondervoede kind dan wat laatst in het nieuws was?

Elke keer als er zo’n artikel rond gaat leren mijn kinderen een paar nieuwe scheldwoorden. Ik kan er zo pissig om worden! Je laat snotverdulleme toch je kind niet ondervoed raken!? Het is zo overduidelijk dat het mentaal zieke ouders zijn. Dit soort gevallen gaan over verwaarlozing en niet over een plantaardig dieet. Er zijn helaas ook veel kinderen die wel dierlijke producten eten en toch mishandeld worden.

Om het maar even in het belachelijke te trekken; we verbieden het gebruik van bezems niet omdat er eens een kind mee geslagen is. Zo is het ook niet de schuld van broccoli dat een kind niet genoeg te eten kreeg.

Het is totaal mogelijk en niet eens erg moeilijk om een kind gezond plantaardig eten te geven. Maar je moet het wel geven. Als je het rare idee hebt dat een baby kan overleven op amandelmelk dan moet je je hoofd laten onderzoeken.

Lieve bezorgde mensen

Omdat veganisme nog relatief onbekend is hebben de meeste mensen er geen duidelijk beeld van. Als het dan om kinderen gaat is dat een beetje eng en dat snap ik wel. Mocht je dit als bezorgd familielid of vriend lezen, bedenk alsjeblieft dat een vraag nooit verkeerd is, maar je wel even moet nadenken over je toon. Houd het open, beleefd en luister ook echt naar het antwoord. Dan kan ik je bijna beloven dat de plantaardige ouder die voor je staat best even de tijd wil nemen om je van informatie te voorzien.

Mocht je nu meer willen weten over veganisme in het algemeen? Kijk dan eens hier, of hier, of zelfs hier.

Geschreven door Charly, De Dolle Moeder – www.dollemoeder.com

Eerder verschenen op: http://www.dollemoeder.com/veganisme/tien-vragen-die-iedereen-durft-te-stellen-aan-de-ouders-van-veganistische-kinderen/